Cần Thơ là thành phố trực thuộc Trung ương, nằm ở vị trí trung tâm của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Vốn được mệnh danh là Tây Đô, giờ đây Cần Thơ đã trở thành đô thị loại I, là một trong 4 tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm của vùng đồng bằng sông Cửu Long và là vùng kinh tế trọng điểm thứ tư của Việt Nam.
Lợi thế của thành phố Cần Thơ không chỉ ở các lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản mà còn ở vị trí địa lý, cho phép phát triển các dự án trong các lĩnh vực: hạ tầng đô thị, hạ tầng giao thông; nông nghiệp công nghệ cao; công nghiệp chế biến nông, thủy sản; du lịch và hạ tầng phục vụ du lịch; các ngành công nghiệp phụ trợ.
Nghị Quyết 45-NQ/TW ngày 17 tháng 02 năm 2005 của Bộ Chính trị ra đời đã mở hướng tháo gỡ những khó khăn và huy động sức mạnh tổng hợp cho sự phát triển của các tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng.
Nhiều công trình, dự án mang tầm quốc gia, có sự lan toả trong vùng đã và đang triển khai, nhằm đưa Cần Thơ phát triển ngang tầm một thành phố trung tâm của cả nước.
Những khó khăn về giao thông đang được giải quyết bằng các dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A, mở thêm tuyến đường nối miền Tây với miền Đông Nam bộ và nhiều con đường nối liền các tỉnh trong khu vực; cầu Cần Thơ đã hoàn thành nối đôi bờ sông Hậu; sân bay Cần Thơ đang được nâng cấp trở thành cảng hàng không quốc tế; luồng Định An sẽ được cải tạo để tiếp nhận tàu có trọng tải lớn vào cảng Cần Thơ.
Sự thiếu hụt về nguồn nhân lực đã được giải quyết bằng nhiều chủ trương, giải pháp phát triển nguồn nhân lực qua việc nâng cấp và mở thêm các trường đại học, cao đẳng chuyên ngành…Có thể nói, thành phố Cần Thơ đã hội đủ các yếu tố cần thiết để trở thành một trong những trung tâm kinh tế lớn của cả nước, có khả năng hợp tác, chủ động hội nhập kinh tế với khu vực và quốc tế.
Trên cơ sở đó, Cần Thơ đang hướng tới mục tiêu trở thành thành phố đồng bằng cấp quốc gia, văn minh, hiện đại, xanh, sạch đẹp, là trung tâm công nghiệp, trung tâm thương mại – dịch vụ, trung tâm giáo dục đào tạo và khoa học công nghệ, trung tâm y tế và văn hóa của vùng.
Để đạt được mục tiêu đó, thành phố Cần Thơ không ngừng nổ lực cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh để thu hút tốt hơn các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Một số chính sách hỗ trợ đầu tư đã được thực hiện như cải tiến thủ tục hành chính theo hướng một cửa, một cửa liên thông, rút ngắn thời gian cấp giấy chứng nhận đầu tư, giảm chi phí đào tạo nghề và chi phí quảng cáo cho các doanh nghiệp mới thành lập…
Hiện nay, thành phố Cần Thơ rất quan tâm hỗ trợ và sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư, doanh nghiệp hoạt động sao cho có hiệu quả nhất. Đến với thành phố Cần Thơ, các nhà đầu tư sẽ sớm nhận ra nơi đây thực sự là “Nơi hội tụ” bởi môi trường đầu tư thân thiện.
Trong năm 2019, hầu hết các chỉ tiêu kinh tế chủ yếu của Cần Thơ phát triển khá toàn diện với mức tăng trưởng khá, có 11/13 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch với GDP tăng 7,84%, cao hơn mức tăng bình quân cả nước (dự kiến khoảng 6,8%). Chỉ số phát triển công nghiệp tăng 7,85%, tổng thu ngân sách trên địa bàn năm 2019 là 11.435 tỷ đồng, đạt 101,81% dự toán Bộ Tài chính giao.
Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nhiều người tỏ ra e ngại và thận trọng trong việc bỏ vốn thành lập doanh nghiệp nên tình hình đăng ký doanh nghiệp tại Cần Thơ chịu ảnh hưởng. Tuy nhiên, sau khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát nên hiện nay đã có nhiều cải thiện.
I. Về tình hình đăng ký doanh nghiệp tại Cần Thơ
1. Tình hình doanh nghiệp đang hoạt động:
Tính đến tháng 6/2020, Cần Thơ có 8.697 doanh nghiệp đang hoạt động, trong khi đó cả nước có 780.056 doanh nghiệp đang hoạt động (chiếm 15,5% khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, chiếm 1,1% cả nước). So với năm 2019, số doanh nghiệp đang hoạt động tại Cần Thơ tăng 1,1%. Cần Thơ hiện đang xếp thứ 15 trên cả nước về số lượng doanh nghiệp đang hoạt động.
Theo Sách trắng Doanh nghiệp Việt Nam 2020, bình quân cả nước năm 2019 có 7,9 doanh nghiệp đang hoạt động trên 1.000 dân. Có 8/63 địa phương có mật độ doanh nghiệp đang hoạt động trên 1.000 dân cao hơn bình quân cả nước, cụ thể: (1) Thành phố Hồ Chí Minh có 26,5 doanh nghiệp; (2) Đà Nẵng có 19,8 doanh nghiệp; (3) Hà Nội có 19,3 doanh nghiệp; (4) Bình Dương có 12,9 doanh nghiệp; (5) Hải Phòng có 9,8 doanh nghiệp; (6) Khánh Hòa có 9,0 doanh nghiệp; (7) Bà Rịa – Vũng Tàu có 8,8 doanh nghiệp và (8) Bắc Ninh có 8,2 doanh nghiệp. Trong khi đó, Cần Thơ có 6,9 doanh nghiệp đang hoạt động trên 1000 dân, gần bằng mức bình quân của cả nước.
Cũng theo Sách trắng Doanh nghiệp Việt Nam 2020, bình quân cả nước năm 2019 có 15,4 doanh nghiệp đang hoạt động trên 1.000 dân trong độ tuổi lao động.
Có 9/63 địa phương có mật độ doanh nghiệp đang hoạt động trên 1.000 dân trong độ tuổi lao động cao hơn bình quân cả nước, trong đó Cần Thơ đứng thứ 9 cả nước. Cụ thể: (1) Thành phố Hồ Chí Minh có 54,4 doanh nghiệp; (2) Hà Nội có 43,0 doanh nghiệp; (3) Đà Nẵng có 40,1 doanh nghiệp; (4) Bình Dương có 21,3 doanh nghiệp; (5) Hải Phòng có 20,5 doanh nghiệp; (6) Bà Rịa – Vũng Tàu có 17,4 doanh nghiệp; (7) Khánh Hòa và (8) Bắc Ninh cùng có 17,2 doanh nghiệp; (9) Cần Thơ có 15,6 doanh nghiệp.
2. Về doanh nghiệp thành lập mới:
Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, mới được kiểm soát và thực hiện dừng cách ly xã hội, các hoạt động sản xuất kinh doanh không thiết yếu đã được phép hoạt động trở lại, nên tình hình doanh nghiệp thành lập mới của tỉnh Cần Thơ trong 6 tháng đầu năm đã từng bước được phục hồi và có chuyển biến tích cực.
Trong 6 tháng đầu năm 2020, Cần Thơ có 714 doanh nghiệp thành lập mới (chiếm 15,6% khu vực đồng bằng sông Cửu Long và chiếm 1,2% cả nước) với số vốn đăng ký đạt 3.779 tỷ đồng (chiếm 10,3% khu vực và chiếm 0,5% cả nước), giảm 1,8% về số doanh nghiệp và giảm 44% về số vốn so với cùng kỳ năm 2019.
Tổng số lao động đăng ký của các doanh nghiệp thành lập mới tại Cần Thơ là 4877 (chiếm 8,4% khu vực và chiếm 1% cả nước), tăng 4,4% so với cùng kỳ năm 2019.
(Cả nước có 62.049 doanh nghiệp thành lập mới với số vốn đăng ký là 697.089 tỷ đồng và tổng số lao động đăng ký là 507.233 người, giảm 7,3% về số doanh nghiệp, giảm 19% về số vốn và giảm 21,8% về số lao động đăng ký so với cùng kỳ 2019).
Riêng Quý II/2020, Cần Thơ có 387 doanh nghiệp thành lập mới với số vốn đăng ký 2.156 tỷ đồng, tăng 18,3% về số doanh nghiệp và 32,8% về số vốn so với Quý I/2020. Tổng số lao động đăng ký của các doanh nghiệp thành lập mới tại Cần Thơ là 2.278, giảm 12,4% so với Quý I/2020.
Từ những số liệu trên có thể thấy tinh thần khởi nghiệp tại Cần Thơ đã bị ảnh hưởng đáng kể. Tâm lý của các nhà đầu tư chịu ảnh hưởng lớn bởi tình hình phức tạp của dịch Covid-19, nhiều người tỏ ra e ngại và thận trọng trong việc bỏ vốn thành lập doanh nghiệp. Tuy nhiên, với những nỗ lực chống dịch hiệu quả thì tình hình khởi nghiệp tại Cần Thơ đã có những tín hiệu đáng mừng.
3. Về doanh nghiệp quay trở lại hoạt động:
Tại Cần Thơ, trong 6 tháng đầu năm 2020 có 145 doanh nghiệp quay lại hoạt động (chiếm 8,2% khu vực và chiếm 0,6% cả nước), giảm 8,8% so với cùng kỳ năm trước. (Cả nước có25.157 doanh nghiệp quay lại hoạt động, tăng 16,4% so với cùng kỳ 2019).
Riêng Quý II/2020, Cần Thơ có 85 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 14,9% so với Quý I/2020.
4. Về doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, doanh nghiệp giải thể, chờ giải thể và doanh nghiệp không hoạt động tại địa chỉ đăng ký:
Tình hình doanh nghiệp rút khỏi thị trường tiếp tục thể hiện rõ xu hướng của doanh nghiệp hiện nay, đó là xu hướng chờ đợi, “đóng băng” hoặc đưa doanh nghiệp vào tình trạng “ngủ đông” để nghe ngóng, xem xét diễn biến của dịch bệnh, rồi mới quyết định tiếp tục kinh doanh hay “đóng cửa” doanh nghiệp, chưa “đóng cửa” doanh nghiệp hoàn toàn ở thời điểm dịch bệnh. Điều này thể hiện ở sự gia tăng mạnh về số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh trong ngắn hạn và giảm về số doanh nghiệp giải thể, chờ giải thể trong 6 tháng đầu năm.
Trong 6 tháng đầu năm 2020, tại Cần Thơ có: 217 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh; có thời hạn (chiếm 13,5% vùng đồng bằng sông Cửu Long; và chiếm 0,7% cả nước), tăng 57,2% so với cùng kỳ năm 2019; 288 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể; (chiếm 12% vùng đồng bằng sông Cửu Long và chiếm 1,5% cả nước); tăng 28,6% so với cùng kỳ năm 2019; 76 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể; (chiếm 10,1% vùng đồng bằng sông Cửu Long và chiếm 1% cả nước); giảm 9,5% so cùng kỳ năm 2019.
Riêng trong Quý II/2020, Cần Thơ có: 81 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh; có thời hạn, giảm 39,1% so với Quý I/2020;
148 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, giảm 5,7% so với Quý I/2020; 37 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, giảm 7,5% so với Quý I/2020. Sau khi dịch bệnh được kiểm soát, tình hình doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường của Quý II/2020; so với Quý I/2020 đã có những cải thiện đáng kể.
Ngoài ra, theo số liệu của Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp; trong 6 tháng đầu năm 2020, tại Cần Thơ có 155 doanh nghiệp không hoạt động; tại địa chỉ đã đăng ký (chiếm 8,9% vùng đồng bằng sông Cửu Long và 0,7% cả nước); tăng 32,5% so cùng kỳ năm 2019. Riêng Quý II/2020, Cần Thơ có 77 doanh nghiệp không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký; giảm 8,3% so với Quý I/2020. Đây là các doanh nghiệp không còn kinh doanh tại địa chỉ đã đăng ký; qua kiểm tra của cơ quan thuế thì không tìm thấy và không liên lạc được.
II. Về tình hình cải cách TTHC, cải thiện môi trường kinh doanh
– Nhìn chung, tình hình giải quyết thủ tục hành chính (TTHC); về đăng ký doanh nghiệp tại Cần Thơ được xử lý tương đối tốt. Cụ thể trong năm 2019; thời gian trung bình xử lý hồ sơ đăng ký thành lập mới là 2,18 ngày; nhanh hơn so với quy định tại Luật Doanh nghiệp (03 ngày làm việc); tỷ lệ hồ sơ được giải quyết đúng hạn đạt 99,55% trên mức trung bình cả nước là 98,36%. Cần Thơ cũng đã triển khai rất tốt; việc áp dụng phương thức đăng ký doanh nghiệp qua mạng điện tử; với tỷ lệ hồ sơ đăng ký doanh nghiệp được thực hiện bằng phương thức này đạt 49,8%; thấp hơn mức trung bình của cả nước là 70,7%.
– Về chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI); thứ hạng của Cần Thơ liên tục được cải thiện trong những năm trở lại đây. Từ thứ 15 với 59,94 điểm tại bảng xếp hạng PCI năm 2014 lên thứ 14 (2015); thứ 11 (2016), thứ 10 (2017), thứ 11 (2018) và thứ 11 (2019) với 68,38 điểm và thuộc nhóm Tốt.
So với các tỉnh/thành phố trên cả nước, Cần Thơ có 3/10 chỉ số trên 7 điểm; đó là chỉ số Chi phí thời gian đạt 7,99 điểm, Tiếp cận đất đai đạt 7,17 điểm; Đào tạo lao động đạt 7,01 điểm. Các chỉ số còn lại hiện có điểm số dưới 7 điểm; do vậy, đề nghị Cần Thơ cần lưu ý để có giải pháp cải thiện các chỉ số này.
– Bên cạnh đó, một điểm đáng lưu ý là năm 2019; chỉ số Hiệu quả quản trị và Hành chính công cấp tỉnh; ở Việt Nam (PAPI) của Cần Thơ đạt 45,71 điểm và xếp thứ 8 cả nước. Mặc dù đã tăng so với năm 2015 (39,35 điểm), 2016 (39,57 điểm) và 2017 (38,31 điểm); nhưng lại giảm so với năm 2018 (46,05 điểm); tuy nhiên vẫn nằm trong nhóm 16 tỉnh có điểm số Cao nhất.
–Tại Báo cáo chỉ số Cải cách hành chính (PAR INDEX) năm 2019; Cần Thơ đạt 81,25%, xếp hạng 29/63, thuộc nhóm B (nhóm trung bình, gồm 43 tỉnh, thành phố).
Trong bối cảnh đất nước đang kiểm soát tốt dịch bệnh; cũng như được đánh giá là một trong những nền kinh tế năng động; có tốc độ phát triển nhanh nhất trong khu vực ASEAN; thì việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh là rất quan trọng đối với mỗi địa phương.
Do vậy, trong thời gian tới, đề nghị chính quyền tỉnh quyết liệt hơn; thực hiện hiệu quả hơn các giải pháp cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; nâng cao năng lực cạnh tranh để tăng tính hấp dẫn đối với nhà đầu tư; khai thác tối đa các tiềm năng sẵn; có để phục vụ cho phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
