Ngày 26/11/2014, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII đã thông qua Luật Doanh nghiệp số 68/2014/QH13 trong đó có quy định Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp là tập hợp dữ liệu về đăng ký doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc. 22/5/2015 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 714/QĐ-TTg về danh mục dữ liệu quốc gia cần ưu tiên triển khai tạo nền tảng phát triển chính phủ điện tử, trong đó dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp là một trong sáu cơ sở dữ liệu quốc gia được ưu tiên.
Ngày 14/9/2015 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 78/2015/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp có quy định Cơ sở dữ liệu quốc gia
Về đăng ký doanh nghiệp là tập hợp dữ liệu về đăng ký doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc. Thông tin trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và tình trạng pháp lý của doanh nghiệp lưu giữ tại Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp có giá trị pháp lý là thông tin gốc về doanh nghiệp. Như vậy, có thể khẳng định Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp là cơ sở dữ liệu gốc về đăng ký doanh nghiệp, là cơ sở tham chiếu cho các cơ sở dữ liệu khác, như: Cơ sở dữ liệu ngành thuế, thống kê,…
Về việc xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, trên cơ sở hợp nhất dữ liệu rời rạc của 63 địa phương trong cả nước đến nayCơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp đã thực hiện lưu trữ dữ liệu của hơn 900 nghìn doanh nghiệp, đơn vị trực thuộc, trong đó có hơn 600 nghìn dữ liệu của các doanh nghiệp, đơn vị trực thuộc thành lập trước năm 2010 được chuyển đổi từ các dữ liệu địa phương vào dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
Hiện nay, công tác cấp đăng ký doanh nghiệp tại 65 Phòng Đăng ký kinh doanh trên phạm vi cả nước
Được thực hiện trên Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp (Hệ thống) thông qua việc hợp nhất hai thủ tục đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế vào trong một quy trình đăng ký doanh nghiệp duy nhất. Toàn bộ các thông tin đăng ký doanh nghiệp của 65 Phòng Đăng ký kinh doanh sau khi thực hiện trên Hệ thống được lưu trữ và cập nhật trực tiếp, liên tục theo thời gian thực vào dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
Các thông tin có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp được kết nối, chia sẻ thông tin trực tuyến với Cơ sở dữ liệu thuế về tình hình đăng ký doanh nghiệp trên cả nước bao gồm: doanh nghiệp thành lập mới, giải thể, tạm ngừng hoạt động, quay trở lại hoạt động. Một số thông tin về đăng ký doanh nghiệp trong dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp hiện được công khai hóa trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp với lưu lượng gần 20 triệu lượt xem trang/1 năm.
Theo thống kê hiện nay với mức độ tăng trưởng dữ liệu từ 20% đến 30% mỗi năm (trung bình mỗi năm tăng thêm khoảng gần 100.000 hồ sơ đăng ký mới, 200.000 hồ sơ đăng ký thay đổi thông tin doanh nghiệp)
Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp đã khẳng định được vai trò quan trọng là một trong những cơ sở dữ liệu chứa đựng thông tin hữu ích cho công tác quản lý nhà nước đối với nhiều lĩnh vực, là nguồn thông tin đáng tin cậy trong hoạch định chính sách điều hành kinh tế vĩ mô.
Việc xây dựng một cơ sở dữ liệu thống nhất đã mang lại những lợi ích cụ thể như sau:
Về quản trị dữ liệu, dữ liệu về đăng ký doanh nghiệp được chuẩn hóa về định dạng và lưu trữ tập trung tại cấp Trung ương, việc truy cập, sử dụng và phục hồi dữ liệu cũng được thực hiện một cách linh hoạt và có tính bảo mật cao thông qua hệ quản trị cơ sở dữ liệu.
Về quản lý dữ liệu, quy trình quản lý nguồn dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp; được đảm bảo hoạt động hiệu quả và tập trung. Các cơ quan quản lý nhà nước cùng thống nhất sử dụng một bộ dữ liệu; về đăng ký doanh nghiệp tránh tình trạng mỗi cơ quan đưa ra một số liệu thống kê khác nhau; gây ra những tác động tiêu cực tới môi trường kinh doanh; và hiệu quả của quản lý nhà nước đối với công tác đăng ký doanh nghiệp.
Về khai thác dữ liệu, là tiền đề xây dựng một thị trường thông tin doanh nghiệp; nhằm tiến tới hình thành cơ chế tự giám sát giữa cộng đồng doanh nghiệp, giữa doanh nghiệp; với các cơ quan quản lý nhà nước và với cộng đồng.
Mặc dù vậy, cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp hiện vẫn đang tồn tại một số hạn chế
Đặc biệt là đối với khối dữ liệu được chuyển đổi, cụ thể là dữ liệu của doanh nghiệp; còn thiếu nhiều thông tin như thông tin về đăng ký thuế, thông tin; về người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp…; dữ liệu về doanh nghiệp không được cập nhật; thông tin về một doanh nghiệp còn nhiều sai khác giữa hai hệ thống đăng ký kinh doanh; và đăng ký thuế do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau.
Những hạn chế này một phần đã ảnh hưởng tới hiệu quả của công tác quản lý nhà nước; về đăng ký doanh nghiệp, không đảm bảo việc cung cấp đầy đủ; và kịp thời các thông tin có giá trị pháp lý về đăng ký doanh nghiệp; cho các cơ quan quản lý nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức, cá nhân; có nhu cầu khác, gia tăng rủi ro cho doanh nghiệp trong việc ký kết hợp đồng kinh tế; hoặc khi thực hiện giao dịch thương mại; qua đó gián tiếp hạn chế tính minh bạch của môi trường kinh doanh.
Trên cơ sở chỉ ra các hạn chế và vấn đề đang tồn; tại của Cơ sở dữ liệu quốc gia; về đăng ký doanh nghiệp, có thể nói tính chính xác, tính đầy đủ; và tính toàn vẹn dữ liệu của kho cơ sở dữ liệu này; vẫn còn bất cập, ảnh hưởng nhất định; đến một số nghiệp vụ đăng ký thay đổi, tạm ngừng hoạt động; giải thể trên Hệ thống cũng như việc cung cấp thông tin pháp lý gốc cho cộng đồng.
Với vai trò là cơ quan quản lý trực tiếp của Cơ sở dữ liệu quốc gia; về đăng ký doanh nghiệp, từ năm 2011 đến nay
Cục Quản lý đăng ký kinh doanh đã triển khai một số chương trình nhằm cập nhật; hiệu đính thông tin dữ liệu của doanh nghiệp với mục tiêu hoàn thiện Cơ sở dữ liệu quốc gia; về đăng ký doanh nghiệp để đảm bảo giá trị pháp lý gốc thông tin về doanh nghiệp.
Tuy nhiên, để đánh giá tính hiệu quả của các chương trình triển khai; cần có những đánh giá thật chi tiết, cụ thể về số lượng, chất lượng dữ liệu; để làm cơ sở cho những khuyến nghị, đảm bảo Cơ sở dữ liệu quốc gia; về đăng ký doanh nghiệp là nguồn thông tin tin cậy nhằm cung cấp những thông tin chuẩn xác; và đa chiều cho Quốc hội, Chính phủ và các Bộ ngành, tổ chức, cá nhân có nhu cầu.
Hiện nay, việc đánh giá chất lượng dữ liệu; được thực hiện thông qua các công cụ báo cáo và phân tích số liệu. Các báo cáo phục vụ công tác đánh giá chất lượng dữ liệu gồm có:
Tóm lại, có thể thấy việc đánh giá dữ liệu đăng ký doanh nghiệp; có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia; về đăng ký doanh nghiệp là hết sức quan trọng và cần thiết. Kết quả của việc đánh giá giúp cơ quan quản lý có được bức tranh tổng quát; về các thông tin của doanh nghiệp, từ đó đề ra phương hướng và các giải pháp; để từng bước hoàn thiện và nâng cao chất lượng; của Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
